جنس آماریلیس از خانواده Amarryllidaceae حدود 80 گونه پیازدار دارد که اغلب چندساله و دایمی هستند و از آمریکای مرکزی و جنوبی منشاء گرفتهاند.
این رقمها از سطوح پست کنار دریا تا ارتفاعات صخرهای آداپته شده و در طبیعت یافت میشوند.
گلهای برجسته قیفی یا شیپوری شکل معمولا از زمستان تا بهار روی ساقههای گلدهنده بدون برگ ظاهر میشوند. برگهای نسبتا افراشته، به رنگ سبز ملایم یا سبز و خاکستری که برگهای ابتدایی معمولا بعد از گلدهی یا همزمان با گلدهی ظاهر میشوند. و البته گاهی این برگها همیشه سبز هستند.
رقمهای متنوعی برای کاشت در گلدان تولید و هیبرید شدهاند. این رقمها معمولا یک ساقه گلدهنده یا بیشتر تولید میکنند که حامل دو تا ۶ غنچه هستند. عرض دهانه گلهای باز شده تا 15 سانتیمتر و بیشتر میرسد. این گیاهان به عنوان گیاهان خانگی یا گلخانهای و همچنین به صورت باغچهای کشت میشوند.
در مناطقی که سرمای زمستانه سختی ندارند گیاه میتواند همیشه در باغچه بماند ولی در مناطق سردسیر گیاه را قبل از زمستان از باغچه خارج کرده و در انبار خشک و خنک بدون خاک و رطوبت نگهداری میکنند تا بهار آینده مجددا کشت شود. (در گیلان و مازندران در باغچه باقی میماند. اگر پیاز در عمق زیاد کاشته شود یا روی محل کشت با مالچی مانند برگهای پوسیده یا کود حیوانی پوشش داده شود. احتمال زنده ماندن پیاز در مناطق سردسیر نیز وجود دارد)
توجه پزشکی: هیچ قسمت از گیاه خوراکی نیست و اگر خورده شود موجب شکم درد خفیفی میشود.
پیازها را به این صورت میکارند که گردن و شانههای آن بالای خاک قرار گیرد. ریشههای همراه پیاز را حذف نمیکنند. (در باغچه: مناطق گرم در پاییز و در سایر مناطق در بهار – در گلدان تمام سال میتوان کاشت) گلدانی مناسب است که عرض دهانه آن حداقل ۵ سانتیمتر از اندازه دور کمر پیاز بزرگتر باشد. ترکیب بستر گلدان بهتر است دارای خاک باغچه + خاک برگ+ شن و ماسه و پیتماس یا کود حیوانی پوسیده کهنه باشد.
مینیموم دمای محل نگهداری گلدان 13درجه سانتیگراد مثبت برای توسعه ریشهها پس از کاشت نیاز است.
گلدان را در محل نورگیر تا روشن کامل قرار دهید. و مرتبا آبیاری کنید تا زمانیکه رشد گیاه سرعت بگیرد. (گلدهی را میتوان با کاهش دادن دما و سایه کردن محل به تاخیر انداخت یا طولانیتر کرد)
پس از پایان گلدهی، ساقه گلدهنده را حذف و هر دو هفته یکبار با کود کامل گیاه را کودیاری کنید (به مدت 3 تا 5 ماه). پس از آن در اواسط یا اواخر تابستان ممکن است برگهای گیاه به زردی گراییده و گیاه آماده زمستانگذرانی بشود. در این زمان آبیاری کاهش یافته و کودیاری انجام نمیشود.
پس از خشک شدن برگها آبیاری را متوقف و به گیاه اجازه بدهید تا حدذاقل ۸ هفته به خواب زمستانی برود. (در صورتی که آبیاری ادامه پیدا بکند. گیاه به خواب نمیرود و برگهایش سبز میماند که روی گلدهی سال آینده تاثیر منفی میگذارد). پس از زمستانگذارانی دوباره میتوانید کشت کنید.
برای بزرگتر شدن پیاز اصلی پاجوشها را حذف/جدا میکنند. به این صورت گیاه شما تنها ولی قوی میماند.
بوسیله جدا کردن پاجوشها در پاییز و بذر تکثیر پیدا میکند. به بذرهای تازه روییده اجازه خواب زمستانی نمیدهند تا زودتر به اندازه گلدهی برسد.
به بیماریهای ویروسی و پوسیدگیهای قارچی و باکتریایی و لکهبرگیهای قارچی حساس است. در صورت کاشت در سایه مگس پیاز نرگس نیز ممکن است مشاهده شود.